✨ หายใจเข้า...เอาอะไรเข้าไปบ้างนะ? 🌬️🧐 แค่ออกซิเจน O2 หรือยกแผง? มาไขความลับกัน! ✨

 

---

เพื่อนๆ เคยสงสัยไหมคะว่า เวลาที่เราสูดหายใจเข้าปอดลึกๆ เนี่ย 🌬️ เรากำลังดูดเอาเฉพาะก๊าซออกซิเจน (O2) ที่จำเป็นต่อชีวิตเข้าไปจริงๆ หรือว่าเรากำลัง "เหมา" เอาก๊าซทุกอย่างที่มีในอากาศเข้าไปกันแน่? 🧐 วันนี้เราจะมาไขข้อข้องใจนี้กันค่ะ! บอกเลยว่าร่างกายเรามีเรื่องน่าทึ่งซ่อนอยู่เพียบ!

1. สูดหายใจ...ไม่ได้เลือกแค่ O2 นะจ๊ะ! 😮

คำตอบก็คือ...เมื่อเราหายใจเข้า เรา "สูดเอาก๊าซทั้งหมดที่อยู่ในอากาศ" เข้าไปค่ะ! ไม่ได้มีการเลือกเฉพาะเจาะจงว่า "ขอแค่ O2 นะจ๊ะ ที่เหลือไม่ต้องเข้ามา" แบบนั้นไม่ได้เลยค่ะ 🤣

2. "บุฟเฟต์อากาศ" ที่เราหายใจเข้าไป มีอะไรบ้าง? 뷔페 🍽️💨

อากาศที่เราหายใจเข้าไปทุกวันเนี่ย ไม่ได้มีแค่ออกซิเจนบริสุทธิ์นะคะ แต่มันคือ "ค็อกเทลรวมมิตร" 🍸 ของก๊าซต่างๆ ในชั้นบรรยากาศ โดยทั่วไปแล้ว ส่วนประกอบหลักๆ ของอากาศที่เราสูดเข้าไปก็คือ:

• ไนโตรเจน (Nitrogen, N2): ประมาณ 78% (เยอะสุดเลย!)
• ออกซิเจน (Oxygen, O2): ประมาณ 21% (พระเอกของเรา ❤️)
• ก๊าซอื่นๆ: อีกประมาณ 1% ซึ่งใน 1% นี้ก็จะมี...
• อาร์กอน (Argon, Ar): เกือบท่วมท้นใน 1% นี้เลยค่ะ
• คาร์บอนไดออกไซด์ (Carbon Dioxide, CO2): ประมาณ 0.04% (น้อยนิดแต่สำคัญนะ)
• แล้วก็ยังมี ไอน้ำ (Water vapor) 💧 และก๊าซอื่นๆ อีกเล็กน้อยปะปนกันไป

3. ทำไมต้อง "เหมาหมด"? เหตุผลเบื้องหลังการสูดทุกอย่าง 🤷‍♀️💨

"อ้าว! แล้วทำไมจมูก 👃 หรือปาก 👄 เราไม่กรองเอาเฉพาะออกซิเจนล่ะ?" นั่นก็เพราะว่า...

• การหายใจเป็นกระบวนการเชิงกล: การหายใจเข้า-ออกเป็นเรื่องของกลไกทางกายภาพค่ะ ไม่ได้มีการคัดแยกสารเคมีตั้งแต่หน้าด่าน
• ปอดขยาย = อากาศไหลเข้า: เมื่อเราหายใจเข้า กล้ามเนื้อกะบังลม (diaphragm) ที่อยู่ใต้ปอด และ กล้ามเนื้อระหว่างซี่โครง (intercostal muscles) จะหดตัว ทำให้ช่องอกของเราขยายใหญ่ขึ้น ปอดของเราก็จะขยายตามไปด้วย 🎈
• ความดันเปลี่ยน อากาศก็เคลื่อนที่: พอปอดขยาย ปริมาตรในปอดก็เพิ่มขึ้น ทำให้ความดันอากาศข้างในปอดลดต่ำลงกว่าความดันอากาศภายนอกร่างกาย อากาศจากภายนอกที่มีความดันสูงกว่า ก็เลยถูก "ดูด" หรือ "ไหล" พรวด! เข้าไปในปอดของเราโดยอัตโนมัตินั่นเองค่ะ มันเป็นไปตามหลักฟิสิกส์ง่ายๆ เลย

4. "โรงคัดแยก" ก๊าซตัวจริง อยู่ที่ไหน? 🏭➡️🫁

การแลกเปลี่ยนก๊าซที่แท้ทรู ที่ออกซิเจน (O2) จะถูกดึงจากอากาศที่เราหายใจเข้าไปสู่กระแสเลือด 🩸 และคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) ซึ่งเป็นของเสียจากเซลล์ จะถูกปล่อยจากเลือดเข้าสู่ปอดเพื่อเตรียมขับออกนั้น เกิดขึ้นที่ "ถุงลมปอด" (alveoli) เล็กๆ จำนวนมหาศาลที่อยู่ในปอดของเราค่ะ 🌳

ดังนั้น กระบวนการ "คัดเลือก" และ "แลกเปลี่ยน" ก๊าซนี้ จะเกิดขึ้น หลังจากที่ ก๊าซทั้งหมดในอากาศได้เดินทางเข้ามาสู่ปอดเรียบร้อยแล้วนั่นเองค่ะ 😉

5. แล้วเจ้า "ไนโตรเจน" (N2) ที่เยอะสุดล่ะ ไปไหนต่อ? 🤔❓

ไนโตรเจน ซึ่งเป็นพี่ใหญ่ที่ครองสัดส่วนเยอะสุดในอากาศที่เราหายใจเข้าไปนั้น ส่วนใหญ่แล้วก็จะถูก หายใจออกกลับคืนไป ค่ะ 💨

• น้องเป็นก๊าซเฉื่อย: ไนโตรเจน (N2) ในสภาวะปกติของร่างกายเราถือเป็นก๊าซเฉื่อยค่ะ เพราะโมเลกุลของมันมีพันธะสามที่แข็งแรงมากๆ 💪 ทำให้ไม่ค่อยอยากจะไปทำปฏิกิริยาเคมีกับเอนไซม์หรือสารอื่นๆ ในร่างกายเราเท่าไหร่
• ละลายในเลือดบ้างเล็กน้อย: มีไนโตรเจนจำนวนเล็กน้อยที่ละลายเข้าไปในกระแสเลือดได้ แต่โดยทั่วไปแล้วก็ไม่ได้มีบทบาทหน้าที่สำคัญอะไรที่ความดันบรรยากาศปกติ
• อาจมีบทบาทลับๆ 🤫🛡️: อย่างไรก็ตาม มีข้อมูลบางอย่างชี้ว่า ไนโตรเจนอาจจะมีส่วนช่วยป้องกันเนื้อเยื่อปอดของเราจากความเสียหายที่อาจเกิดจากออกซิเจนความเข้มข้นสูงเกินไป (ภาวะความเป็นพิษจากออกซิเจน) ได้ด้วยนะ! ว้าว! ✨

สรุปสั้นๆ ง่ายๆ 🤩

เวลาเราหายใจเข้า เรา "กวาด" เอาก๊าซทุกชนิดในอากาศเข้าไปทั้งหมดเลยค่ะ! 🌬️ แล้วร่างกายของเราก็มีกลไกสุดอัจฉริยะที่ "ปอด" ในการคัดแยกเอาออกซิเจน (O2) ที่ต้องการไปใช้ และขับก๊าซอื่นๆ ที่ไม่จำเป็น (ส่วนใหญ่คือไนโตรเจน N2 และคาร์บอนไดออกไซด์ CO2) ออกมาเมื่อเราหายใจออกนั่นเอง น่าทึ่งมากๆ ใช่ไหมล่ะคะ! 👍😊

หวังว่า Study Note นี้จะทำให้เพื่อนๆ เข้าใจเรื่องการหายใจได้กระจ่างแจ้งยิ่งขึ้นนะคะ! 💡💖

---